چقدر شانزده مهر سال ۸۴ خوشحال بودم، روزی که خبر افتتاح گوگل ریدر را در «یک پزشک» نوشتم، امروز دیگر آخرین روزی است که گوگل ریدر (یا گودر به تعبیر خودمان) سر پا است.
امروز با دلتگی تمام چند دقیقه از فیدخوانی خودم با گودر را به صورت ویدئویی از روی صفحه نمایش، ضبط کردم تا نوستالژی و خاطرهای از شیوه غالب وبگردی خودم در این شش سال و نیم بسازم.
دیگر کار از کار گذشته و تأسف دردی را دوا نمیکند و ما باید به فکر فردای بدون گودر باشیم.
این روزها در اینترنت پستهای متعددی در مورد معرفی جانشینهای گودر منتشر شده است، اما هیچ کدام مرور «عملی» نقاط قوت و ضعف این سرویسها نبودهاند. هیچ کدام از آنها هم از دید یک کاربران ایرانی مسئله را بررسی نکردهاند.
پس در این پست سعی میکنم راهنمای نسبتا کاملی در این مورد بنویسم.
اما نخست، پاسخ به یک سؤال:
آیا فید دیگر یک فناوری قدیمی است که تاریخ مصرفش سپری شده است؟
ابدا! این پاسخ کوتاه من به این مسئله است. در ادامه پاسخ مشروح من را بخوانید:
ببینید ما در اینترنت دو نوع متفاوت وبگردی و کاربری داریم. دستهای هستند که خیلی تفننی و بیهدف وارد اینترنت میشوند، وارد فیسبوک میشوند، سایتهای مختلف را به صورت تصادفی باز میکنند و از لینکی وارد لینک دیگر میشوند.
اما دستهای هم هستند که میخواهند از وبگردی روزانه خود، دانشی کسب کنند، در مورد موضوعات مورد علاقه خود اخبار و مطالب را دنبال کنند، نظم در کارشان داشته باشند و مطالب سایتهای مورد علاقه خود را از دست ندهند.
دسته اول نیاز به هیچ آییننامه و راهنمایی ندارند، اما دسته دوم نیاز به ترفندها و برنامهها و سرویسهای اینترنتی دارند تا بتوانند به هدفشان برسند.
در سالهای اخیر، فید رقبایی پیدا کرده است، رقبایی مثل اپلیکیشنهای زایت یا فلیپبورد. اما این اپلیکیشنها کارایی محدودی دارند، مثلا:
- با آنها نمیشود مجموعهای از وبلاگهای فارسی را به آسانی دنبال کرد.
- آنها مختص کاربران موبایل و تبلت هستند و یک سرویس وبی نیستند.
اما فید این محدودیتها را ندارد، شما حتی اگر یک لپتاپ و سیستم دسکتاپ قدیمی و یک اینترنت دیال آپ هم داشته باشید، میتوانید با استفاده از فید به روز باشید.
از سوی دیگر شبکههای اجتماعی، مکانهای بسیار آشفتهای برای مرور منظم اخبار هستند، مگر میشود در جاهایی که لحظهنگاشتهای دوستان، اخبار سیاسی، تصاویر تفننی و گفتگوهای بیهدف غوغا میکند، تمرکز داشت و هدفدار لینکهای خوب را دید، سر فرصت آنها را باز کرد و مطالب را به صورت کامل خواند؟
گفتید که فید خوب است، اما من هنوز از فید استفاده نمیکنم، این فید دقیقا چیست؟!
فناوری فید feed که آن را در فارسی «خوراک» یا «خبرمایه» هم ترجمه کردهاند، فناوریای است که میتواند گشت و گذار شما را در اینترنت متحول کند. فید راهی برای دسترسی سریع و بدون دردسر به آخرین اخبار و نوشتههای سایت و وبلاگهاست.
اگر تا به حال از فید استفاده نمیکردید، این نوشته را بخوانید و وقت وبگردی یک روزتان را صرف آشنایی با آن کنید، مطمئنا پشیمان نخواهید شد و در آینده از روزی که در آن با فید آشنا شدید به نیکی یاد خواهید کرد!
چرا باید فید بخوانیم؟!
تصور کنید که دوست دارید همیشه مطالب چند وبلاگ به خصوص را بخوانید و یا از آخرین اخبار روز دنیا مثلا در مورد سیاست و اخبار روز، پزشکی یا فناوری مطلع باشید. برای این کار مجبور هستید که هر روز از همه این وبلاگها و سایتهای خبری بازدید کنید. این کار چندان ساده نیست و وقتگیر است. شما باید هر روز زمان زیادی در انتظار باز شدن صفحات اینترنتی بنشینید و تازه اصلا هم معلوم نیست که وبلاگ مورد نظر شما بهروز شده باشد!
فید دقیقا چیزی است که به کار شما میآید. به کمک فید، مرور مطالب تازه سایتها و وبلاگها بسیار ساده میشود.
از فید نترسیم؟
خیلیها تا اسم فید به گوششان میخورد، با خودشان فکر میکنند که کار کردن با فید، فقط به درد خورههای کامپیوتر میخورد و بس. آنها از تغییر واهمه دارند و تصور میکنند که خو کردن به فید و ترک عادات وبگردی قدیمیشان، چیز دشواری است و فواید استفاده از فید به تحمل زحمات آشنایی با آن، نمیارزد! در صورتی که هر کس با هر میان تحصیلات و در هر رشتهای که باشد به تناسب نیاز خود میتواند از فناوری از فید بهره ببرد.
چطور از فید استفاده کنیم و فید بخوانیم؟
اگر لوگو و اضافات گرافیکی و تبلیغات هر سایت را حذف کنیم و فقط مطالب جدید هر سایت را باقی بگذاریم، چیزی که باقی میماند، فید سایت است، به عبارت دیگر فید، نسخه فقط متن سایتها و وبلاگها هست.
چطور در عصر بیگودری فید بخوانیم؟!
۱- آدرس فید سایت یا وبلاگ مورد نظر را پیدا کنید: حالا به مرحلهای رسیدیم که باید آدرس فید سایتها و وبلاگها مورد نظرتان را به یک فیدخوان بدهید. اما چگونه باید آدرس فید را پیدا کرد؟ برای پیدا کردن آدرس فید یک سایت باید به سایت یا وبلاگ مورد نظرتان بروید، در صفحه سایت آدرس خروجی فید سایت را پیدا خواهید کرد. در سایت مورد نظرتان، دقت کنید، ببینید که کلماتی مثل فید، RSS، خوراک یا تصاویری مثل این:
در یک پزشک، آدرس فید در بالای سایدبار کاملا مشخص است:
آدرس فید «یک پزشک» این است: http://feeds.1pezeshk.com/pezeshk
2- حالا این آدرس را باید به فیدخوانها بدهیم، من در ادامه فیدخوانهای مختلف را به شما معرفی میکنم، البته بسیاری از فیدخوانها میتوانند با گرفتن آدرس یک سایت یا وبلاگ، خودشان آدرس فید وبلاگ را پیدا کنند.
فیدخوانهای برتر این روزها:
فیدلی: فیدلی یک فیدخوان خوب است.
بعد از ورود این صحنه را میبینید:
روی Login کلیک کنید. فیدلی با استفاده از اکانت شما در گوگل، شما را وارد میکند.
Accept کنید.
فیدلی با همین کار، فیدهای شما را گوگل ریدر میگیرد (ایمپورت میکند) و از این به بعد میتواندی با فیدلی هم، فیدها قبلی خود را بخوانید.
برای وارد کردن یک فید جدید باید، روی +Add Content کلیک کنید.
با این کار کادری ظاهر میشود که در آن میتوانید آدرس فید مورد نظر را بگذارید و دکمه Enter کیبورد را بزنید. البته فیدلی خودش هم میتواند آدرس فید بعضی از سایتها و وبلاگها را پیدا کند، مثلا اگر آدرس یک وبلاگ را در وردپرس دات کام بدهید، فیدلی میتواند آدرسش را پیدا کند.
حالا اگر روی + کلیک کنید، این صحنه را میبینید:
همین جا میتوانید، پوشه و نام فید مورد را تغییر بدهید، مثلا اگر فید یک وبلاگ فناوری خارجی را اضافه کردهاید، پوشه خاصی برای این وبلاگها درست کنید و اگر یک وبلاگ فارسی را اضافه کردهاید، آن را در پوشه «وبلاگها فارسی» بکذارید.
نکتههایی برای کار با فیدلی:
۱- خیلی از ماها عادت داریم که مقالات و نوشتهها را به صورت کامل ببینیم، پس روی full article کلیک کنید (در گوشه شمال شرقی صفحه!)
۲- در ستون کناری در قسمت پایین، روی Preferences کلیک کنید تا یک سری تنظیمات انجام بدهید. مثلا:
- میتوانید مشخص کنید که همواره بعد از ورود به فیدلی، مطالب به صورت کامل یا مجلهای دیده شوند.
- میتوانید مشخص کنید که در صورت اسکرول مقالات در حالت کامل، مقالات به فهرست، مطالب خوانده شده اضافه شوند.
۳- اما یک چیز آزاردهنده این است که متن بعضی از وبلاگها و سایتهای فارسی به صورت راست به چپ در فیدلی دیده نمیشوند. اگر در بین کلمات فارسی از کلمات انگلیسی استفاده شده باشد، موضوع آزاردهندهتر میشود، برای رفع این مشکل باید یک استایل فارسی نصب کنید. نترسید! کار خیلی راحت است.
اگر از فایرفاکس استفاده میکنید به اینجا بروید و در صورتی که از کروم استفاده میکنید به اینجا بروید و افزونه استایلیش را نصب کنید.
حالا به اینجا بروید و این استایل را نصب کنید.
۴- در بالا و پایین هر فید در فیدلی گزینههایی برای ستارهدار کردن مقال، برچسب زدن آن (تگ کردن)، ایمیل کردن آن یا فرستادنش به پلاس، پاکت، توییتر، فیسبوک و … وجود دارد.
۵- فیدلی فعلا یک فیدخوان اجتماعی نیست، یعنی نمیشود به سبک گودر قدیم، مطالب را به اشتراک گذاشت، کاربران دیگران را دنبال کرد و پای فیدها کامنت گذاشت.
با این همه فیدلی یک فیدخوان خیلی خوب است و احتمالا در آینده پیشرفت میکند، سرعت بهروز شدن فیدلی قابل قبول است.
۶- اپلیکیشنهای اندروید و iOS فیدلی را میتوانید از اینجا یا اینجا بگیرید.
فیدخوان بعدی Hive یا هایو ریدر است. استفاده از این یکی را به کسانی توصیه میکنم که دوست دارند، فیدخوانی با خصوصیات اجتماعی داشته باشند.
مشکل فعلی این فیدخوان این است که شرکت و مجموعه بزرگی پشتیبانیای نمیکند و بنابراین ممکن است اصطلاحا گاهی کم بیاورد. فعلا هم استفاده از آن برای همه میسر نیست، باید در این سایت ثبتنام کنید، تا بعدا یک کلید برای ثبتنام به شما داده شود.
امکانات اجتماعی این سایت شبیه گودر قدیم است، اما مسلما تا زمانی که اشکالات سایت رفع نشده باشد، گزینه خوبی نیست. شاید در ماههای آینده این سایت اقلیتی از کاربران را جذب خود کند.
دیگی جوشان از فیدها با دیگ ریدر:
دیگ ریدر، فیدخوانی است که تیم پشتیبانی خوبی پشت سرش قرار دارد و از نظر تأمین بودجه چیزی کم ندارد و برنامه مدونی برای توسعه در ماههای آینده دارد، بنابراین پناه بردن به دیگ ریدر را توصیه میکنم.
در اینجا هم بعد ورود به سایت، فیدها شما از گوگل ریدر به سادگی ایمپورت میشوند.
برای اینکه یک فید را به دیگ ریدر اضافه کنید، باید در قسمت زیر ستون کناری روی +Add کلیک کنید.
همین طور که میبینید، گزینههای مختلفی دارید. در همین کادر میتوانید آدرس سایت یا آدرس فید سایت مورد نظر را وارد کنید.
و بعد Enter کیبورد را بزنید.
و بعد روی Add کلیک کنید تا فید به دیگ ریدر شما اضافه شود.
نکاتی در مورد کاربری دیگر ریدر:
- با «کشیدن و رها کردن» یا اصطلاحا «درگ اند دراپ کردن» هر فید، میتوانید آن را در یک پوشه دلخواه بیندازید، این طوری کار مرتب کردن فیدها خیلی راحت شده است.
- در گوشه شمال شرقی، اگر روی آیکون چرخدنده کلیک کنید، وارد قسمت تنظیمات میشوید. در قسمت تنظیمات میتوانید اکانت دیگ ریدر خودتان را به فیسبوک، توییتر، پاکت، ریدیبیلیتی و اینستاپیپر وصل کنید.
- گزینههایی در بالای هر فید وجود دارد که با آنها میتوانید هر مطلب را ذخیره کنید، دیگ کنید (تقریبا معادل لایک زدن)، یا به توییتر، فیسبوک، پاکت و … بفرستید.
- سرعت بارگزاری دیگ ریدر خوب است، اما اگر در گوگل ریدر، فیدها را خیلی نامرتب دستهبندی کرده باشید، احتمال دارد که گاهی بارگزاری دیگ ریدر با وقفه مواجه شود، بنابراین توصیه میکنم، حتما فیدهای خود را سامان بدهید.
فیدخوان AOL:
این هم یک فیدخوان تازه دیگر است. به علت هجوم کاربران به این سایت، فعلا بعد از ثبت نام، با تأخیر اکانت شما فعال میشود.
فیدخوان AOL سرعت بارگزاری خوب و قابل قبولی دارد (ولی نه در حد گودر) و قالباش هم زیباست.
روی Sign in کلیک کنید، اینجا میتوانید با اکانت AOL خود وارد شوید، البته فکر کنم راحتتر هستید با اکانت توییتر، فیسبوک یا بهتر از همه اکانت گوگل خود وارد شوید و مراحل ساده ثبتنام را طی کنید.
بعد از مدتی ایمیلی برای شما میآید و در آن ایمیل آدرسی به شما داده میشود که با کلیک روی آن اکانت شما فعال میشود.
حالا میتوانید، فیدهای گودر خودتان را ایمپورت کنید (دو عکس زیر را ببینید.)
یا اینکه فید دیگری به AOL ریدر اضافه کنید (ممکن است باگهایی موقع اضافه کردن آدرس فید مشاهده کنید، در این صورت کافی است که آدرس سایت را بنویسید.)
- این هم گزینههایی که در بالای هر فید برای ستارهدار کردن یا ارسالش به شبکههای اجتماعی وجود دارد.
- این فیدخوان ممکن است بعضی از فیدها فارسی را به صورت راست به چپ نمایش ندهد، چاره کار فعلا پناه بردن به استایل است.
Old Reader
ممکن است از روی نام این فیدخوان بتوانید حدس بزنید که کاربریاش چطور است، این فیدخوان میخواهد همان حس و حال گودر قدیم را ایجاد کند. یعنی اینکه هر کاربر بتواند فیدهای مودر علاقه خود را لایک یا شیر کند و کاربران دیگر را دنبال کند.
بعد از ورود در گوشه شمالی شرقی امکان ایمپورت فیدهای قدیمی را دارید. اینجا باید نخست خودتان از فایلهای گودر خودتان یک پشتیبان بگیرید که همان فایل OPML درخواستی است.
برای این کار سادهتر هست که به این آدرس بروید:
https://www.google.com/reader/subscriptions/export
و بعد صفحهای را که باز میشود، ذخیره کنید.
صفحه ذخیره شده، همان فایلی است که باید انتخاب کنید تا ایمپورت شود.
با کلیک روی Add a subscription هم میتوانید یک فید را به اُلد ریدر اضافه کنید.
اما چیزی که اُلد ریدر را برجسته میکند، همان طور که گفتم ویژگیهای اجتماعی آن است، شما میتوانید با جستجویی دوستان خود را پیدا کنید.
مثلا میتوانید با جستجوی ۱pezeshk، پروفایل من را پیدا کنید و دنبالم کنید.
طراحی اُلد ریدر کمی قدیمی است، بنابراین این سایت گرچه امکانات قابل قبولی دارد، اما از نظر ظاهری، ممکن است مخاطب را جذب نکند. اما این هم راه حل دارد و توصیه میکنم با نصب این استایل، محیط اُلد ریدر را زیباتر کنید!
فیدخوان بعدی inoreader است، این فیدخوان هم مثل الد ریدر ویژگیهای اجتماعی دارد، با این تفاوت که از نظر پوسته و قالب بسیار بهتر است.
تنظیمات inoreader هم در گوشه شمال شرقی قرار دارد. به صورتی که در عکس زیر میبینید، یکی از این تنظیمات همان ایمپورت از گوگل ریدر است.
در گوشه شمال غربی شما میتوانید نام کاربری دیگران را جستجو کنید تا بتوانید آنها را به لیست دنبالشوندگان اضافه کنید، در اینجا نام کاربری من ۱pezeshk است.
inoreader همین دیروز کلی از مشکلاتی را که قبلا داشت، رفع کرده است، در واقع inoreader در حال حاضر شبیهترین فیدخوان به گودر قدیم است. بنابراین inoreader را جدا به کسانی که نوستالژی گودر قدیم دارند، توصیه میکنم.
یک برتری دیگر inoreader نسبت به سایر فیدخوانها پشتیبانی از نمایش راست به چپ مطالب فارسی است.
در این تصویر میبینید که در inoreader در زیر هر فید، چه گزینههایی وجود دارند:
همان طور که میبینید، میتوانید یک مطلب را لایک کنید، بردوکست کنید که معادل به اشتراک گذاشتن در گودر است، همچنین میتوانید برای هر مطلب کامنت هم بگذارید.
اینها بسیار عالی هستند، اگر inoreader بتواند، از نظر منابع سرور هم پاسخگو باشد، واقعا یک گزینه عالی برای همه فیدخوانهاست!
inoreader را جدی بگیرید و لطفا از اضافه کردن فید «یک پزشک» در آن و همچنین دنبال کردن من با نام کاربری ۱pezeshk دریغ نکنید.
netvibes
تفاوت عمده netvibes با بقیه فیدخوانها این است که یک فیدخوان قدیمی است و با عجله و شتاب بعد از اعلام خبر مرگ گودر درست نشده است، این فیدخوان تقلیدی از گودر نیست و به کلی یک فیدخوان با ظاهر و کارکرد متفاوت است.
بعد از ورد به سایت، از سه گزینه موجود برای ثبتنام روی گزینه راست کلیک کنید و بعد اکانت رایگان را فعال کنید.
در گوشه شمال غربی با کلیک با روی افزودن میتوانید مجموعه فیدهای خود را در گوگل ریدر به صورت یک فایل OPML اضافه کنید یا یک فید را اضافه کنید.
- حالا اگر دیدن فیدها به صورتی شبیه گودر هستید، باید وضعیت مشاهده reader را انتخاب کنید.
این روزها در غوغای فیدخوانهای جدید کمتر کسی است که صحبت از netvibes کند، غافل از اینکه netvibes علاوه بر اینکه فیدخوان خوبی باشد، امکانات دیگری هم دارد که باید شما به تدریج کشف کنید.
در ادامه به صورت فهرستوار به برخی از فیدخوانهای دیگر اشاره میکنم:
newsblur: فیدخوان خوبی است، البته اشتراک رایگان آن محدودیتهایی دارد.
commafeed
و پالس
فیدخوانهای برتر به انتخاب یک پزشک:
- بهترین فیدخوان حال حاضر: فیدلی
- فیدخوان آیندهدار که ممکن است بهترین فیدخوان چند ماه بعد شود: دیگ ریدر
- بهترین فیدخوان با خصوصیات گودر قدیم یعنی داشتن خصوصیات اجتماعی (لایک و شیر کردن و دنبال کردن کاربران دیگر): inoreader
- بهترین فیدخوان غیراقتباسی! netvibes
- بهترین فیدخوان پولی: newsblur
- بهترین اپلیکیشن فیدخوانی: reeder
مشکلاتی که فیدخوانهای جایگزین دارند:
- مشکل عمومی راست به چپ نکردن فیدهاست.
- عموما برنامهای برای فیدخوانی هوشمند ندارند، شاید دیگ ریدر در این بین استثنا باشد. منظور از هوشمند کردن فیدخوانی این است که سرویس فیدخوان بتواند بر مبنای علایق یک کاربر، فیدهای واجب را به او نشان بدهد یا اینکه سرویس بتواند با توجه به سلیقه عموم کاربران، خبرهای و پستهای داغ هر روز را نمایش بدهد.
- بسیاری از آنها به صورت قابل توجهی کندتر از گودر هستند.
- آن دستهای که خصوصیات اجتماعی بارز دارند، تیم پشتیبان قوی ندارند.
پینوشت: بر اساس راهنماییها و کامنتهای شما ممکن است این پست اصلاح یا تکمیل شود.